Klasik iktsat ekolüne ilk müspet eleştiriyi getiren Leonard Sismondi’nin titizlikle incelenmesi gerektiğini düşünmekteyim bu yüzden gerek dünyada gerekte ülkemizde araştırılmaya layık bir şahıs olduğu için bir biyografisini sizlerle paylaşmak istedim, Bu yazıya katkı sağlamak isteyen arkadaşlar ulaşabilirlerse mutluluk duyarım.
Ahmet Rıza Eskibey
eskibeyahmet@gmail.com
Jean Charles Léonard de Sismondi
İsviçreli tarihçi ve iktisatçı (Cenevre 1773-1842) Adam Simith’i okuyarak iktisada merak sardı ve başlangıçta onun fikirlerini beimsedi. Önce Tableau de l'agriculture toscane (Toscana tarımının görünümü-1801), ardından da De la richesse commerciale (Ticari Zenginlik-1803)adlı yapıtlarını yayımladı.Sismondi ,servete ön planda yer veren klasik liberal iktisatçıların bu görüşünün yanlışlığını kanıtlamaya çalıştı. Servet üretiminin beraberinde yoksulluklar getirdiğinive yoksulluğun üretilen setrvetlerin kötü dağılımından kaynaklandığını ileri sürdü; ve yoksulluk nedeniyle emekçilerin aztüketim yapmasından iktisadi krizlerin başgösterdiği sonucuna vardı. Ona göre, iktisat bilimi her şeyden önce bir tarih felsefesi ve hatta bit “hayırseverlik kuramı” olmalıdır; ayrıca, “son tahlilde insanların mutluluğuna hizmet etmeyen hiçbir şeyin bu bilimde de yeri olamaz “ der. Gerçi liberal iktisatçılar iktisadi mekanizmaların bouzlan dengeleri eninde sonunda her zaman yeniden kurucaklarını ileri sürmekte haklıdırlar, ama bu uyumun kurulması emekçiler için büyük acılara mal olan sürelerin geçmesini gerektirir.Bunun için, devlet emekçileri korumak üzere, müdahalede bulunmalıdır (özellikle soyal yasalar hazırlayarak). Sismondi başlıca iktisadi yapıtları Nouveaux principes d'économie politique (Ekonomi politiğin yeni ilkeleri -1817), Études sur l'économie politique (Ekonomi politik üzerine incelemeler-1837), alman tarihçi okulunun haberciliğini yapar. Sismondi, zamanının sosyalizmini önemli ölçüde etkilemesine ve marx tarafından komünist manifestosu’nda anılmasına rağmen, sosyalist değildir. Ama ilk güdümcülerinden biri olduğu kesindir. Rist’e göre,marx, servetlerin az sayıda varlıklar elinde toplanması fikirini ve artan proleterleşme kuramını Sismondi’den almıştır. Sismondi’nin diğer yapıtları arasında şunları sayabiliriz: Histoire des républiques italiennes (İtalyan cumhuriyetleri tarihi) (1807–18); Histoire des Français (1821–1844) (Fransızlar’ın tarihi)
İsviçreli tarihçi ve iktisatçı (Cenevre 1773-1842) Adam Simith’i okuyarak iktisada merak sardı ve başlangıçta onun fikirlerini beimsedi. Önce Tableau de l'agriculture toscane (Toscana tarımının görünümü-1801), ardından da De la richesse commerciale (Ticari Zenginlik-1803)adlı yapıtlarını yayımladı.Sismondi ,servete ön planda yer veren klasik liberal iktisatçıların bu görüşünün yanlışlığını kanıtlamaya çalıştı. Servet üretiminin beraberinde yoksulluklar getirdiğinive yoksulluğun üretilen setrvetlerin kötü dağılımından kaynaklandığını ileri sürdü; ve yoksulluk nedeniyle emekçilerin aztüketim yapmasından iktisadi krizlerin başgösterdiği sonucuna vardı. Ona göre, iktisat bilimi her şeyden önce bir tarih felsefesi ve hatta bit “hayırseverlik kuramı” olmalıdır; ayrıca, “son tahlilde insanların mutluluğuna hizmet etmeyen hiçbir şeyin bu bilimde de yeri olamaz “ der. Gerçi liberal iktisatçılar iktisadi mekanizmaların bouzlan dengeleri eninde sonunda her zaman yeniden kurucaklarını ileri sürmekte haklıdırlar, ama bu uyumun kurulması emekçiler için büyük acılara mal olan sürelerin geçmesini gerektirir.Bunun için, devlet emekçileri korumak üzere, müdahalede bulunmalıdır (özellikle soyal yasalar hazırlayarak). Sismondi başlıca iktisadi yapıtları Nouveaux principes d'économie politique (Ekonomi politiğin yeni ilkeleri -1817), Études sur l'économie politique (Ekonomi politik üzerine incelemeler-1837), alman tarihçi okulunun haberciliğini yapar. Sismondi, zamanının sosyalizmini önemli ölçüde etkilemesine ve marx tarafından komünist manifestosu’nda anılmasına rağmen, sosyalist değildir. Ama ilk güdümcülerinden biri olduğu kesindir. Rist’e göre,marx, servetlerin az sayıda varlıklar elinde toplanması fikirini ve artan proleterleşme kuramını Sismondi’den almıştır. Sismondi’nin diğer yapıtları arasında şunları sayabiliriz: Histoire des républiques italiennes (İtalyan cumhuriyetleri tarihi) (1807–18); Histoire des Français (1821–1844) (Fransızlar’ın tarihi)
Kaynak: Büyük Larousse sözlük ve ansiklopedisi – MİLLİYET, 20.cilt
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder